Een helder plan in gewone-mensen-taal
Sinds de invoering van de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding in 2009 is het opstellen van een ouderschapsplan een wettelijke verplichting voor ouders met gezamenlijk gezag. Recent heeft de specialisatievereniging Familie- en Erfrecht Advocaten en Scheidingsmediators (vFAS) een vernieuwd model van het ouderschapsplan geïntroduceerd.
In deze blog bespreek ik de belangrijkste wijzigingen en hoe dit plan jullie als ouders in scheiding maar ook jullie kinderen ondersteunt bij een respectvolle scheiding.
Respectvol ouderschap
Het oude model startte met artikelen over het gezamenlijk gezag, maar het nieuwe ouderschapsplan begint met ‘respectvol ouderschap’. Dit is ook precies wat het opstellen van een ouderschapsplan beoogt: het op een respectvolle manier en in gezamenlijk overleg samen afspraken maken, die vervolgens in een ouderschapsplan worden neergelegd.
De mening van je kind
Het nieuwe ouderschapsplan legt meer nadruk op de mening van het kind, met artikel 2 als centraal punt. Als ouders word je zo aangemoedigd om de kinderen actief te betrekken bij het maken van afspraken. Ook wordt hierbij de Stichting Villa Pinedo als waardevolle bron wordt genoemd. Dit platform biedt kinderen van gescheiden ouders een veilige plek om ervaringen te delen en steun te vinden.
In het ouderschapsplan moet worden aangegeven op welke manier je ouders jullie kinderen bij het opstellen van het ouderschapsplan hebben betrokken. In het nieuwe ouderschapsplan worden daarvoor verschillende in te vullen opties genoemd, zoals samen overleggen, het inschakelen van een KIES professional of een Kindbehartiger. Deze professionals helpen kinderen die te maken krijgen met een scheiding en helpen het kind ook een eigen stem te geven.
Alle informatie over deze vormen van hulp en begeleiding staan vermeld in de bij het ouderschapsplan behorende informatie- en instructiebrochure. Hierin staat ook een verhelderde begrippenlijst en een handig stappenplan om tot een ouderschapsplan te komen.
Social media en digitale apparaten
Artikel 7 introduceert het thema ‘social media en digitale apparaten’, tegenwoordig een belangrijk onderdeel van het (sociale) leven van kinderen. Hier wordt benadrukt dat ouders afspraken moeten maken over zaken als informatie delen op social media en schermgebruik.
Toestemming voor reizen en financiële aspecten
In artikel 8.5 dat gaat over toestemming voor reizen naar het buitenland geven ouders elkaar bij voorbaat, tenzij er ‘een goede reden’ als bezwaar is, toestemming voor reizen met kinderen naar het buitenland. In artikel 10 is het gebruik van een kinderrekening toegevoegd als alternatief voor het afspraken van een door een van de ouders te betalen kinderalimentatiebedrag. Steeds meer ouders maken gebruik van een gezamenlijke kinderrekening na de scheiding. In het artikel over de evaluatie van gemaakte afspraken en meningsverschillen is naast mediation ook de optie van Parenting Coordination toegevoegd (zie hiervoor mijn blog voor Nieuwe Stap van 13 juli 2023)
Conclusie: een verfrissende leidraad voor ouders in scheiding
Hoewel het nieuwe ouderschapsplan veel elementen behoudt van het oude model, biedt het een frisse kijk op het scheidingstraject. Het benadrukt de mening van het kind, stimuleert ouderlijke betrokkenheid en introduceert relevante aspecten zoals social media en financiële regelingen. Het is een waardevolle leidraad en checklist, maar het belangrijkste blijft: ouders moeten samen nadenken, praten en maatwerkafspraken maken die passen bij hun situatie.
Het nieuwe ouderschapsplan met de bijbehorende brochure kan je hier downloaden.
Vijf tips voor ouders bij het samen opstellen van een ouderschapsplan
Tot slot geef ik hierna nog vijf tips voor ouders die een ouderschapsplan gaan opstellen:
1. Open communicatie: houd de communicatie open en respectvol. Probeer begrip te hebben voor elkaars standpunten en zorgen. Een goede communicatie legt de basis voor een succesvol ouderschapsplan.
2. Focus op het belang van het kind: houd altijd het belang van je kinderen in gedachten tijdens het opstellen van het plan. Vraag jezelf af wat het beste is voor hen, zowel op korte als lange termijn. Dat Dit helpt bij het nemen van beslissingen die hun welzijn bevorderen.
3. Realistische afspraken: wees realistisch bij het maken van afspraken. Denk na over praktische zaken zoals afstand tussen de ouders, school- en buitenschoolse activiteiten van de kinderen, en hoe jullie als ouders kunnen samenwerken.
4. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen: besef dat het ouderschapsplan geen definitief vaststaand document is, maar eerder een dynamisch, steeds veranderd plan. Kinderen groeien, situaties veranderen, en het plan moet mee-evolueren. Wees bereid om het aan te passen wanneer nodig, met de belangen van de kinderen voorop.
5. Zoek professionele hulp indien nodig: als jullie vastlopen of moeite hebben met bepaalde aspecten, aarzel dan niet om professionele hulp in te schakelen. Een (vFAS) familierecht advocaat-mediator kan jullie begeleiden en helpen bij het vinden van oplossingen die voor beide partijen acceptabel zijn.
Uiteraard kan je daarvoor ook bij mij terecht: ik help jullie hier graag bij!
Deze blog verscheen eerder op Nieuwe Stap